Βουνί - Πάχνα

Τίτλος εργασίας: 
Καταγραφή παραδοσιακών χορών στα χωριά Πάχνα, Βουνί
Συγγραφείς: 
Δοξούλα Ευγενίου, Αστέρω Αντωνίου Κροταλία, Θωμάς Νικοδήμου, Χάρης Πάζαρος
Περίληψη: 
Η παρούσα εργασία διερευνά τους τοπικούς παραδοσιακούς χορούς στα χωριά Πάχνα και Βουνί της επαρχίας Λεμεσού. Μέθοδος: Καταγράφονται οι χοροί από άτομα που βίωσαν την τοπική παράδοση. Το δείγμα είναι 2 άντρες και 6 γυναίκες ηλικίας 60 μέχρι 91 χρονών που χόρευαν ή και χορεύουν τους τοπικούς χορούς. Διαδικασία: Έγιναν ατομικές και ομαδικές συνεντεύξεις με ηχογραφήσεις που επιχειρούν να καταγράψουν τα βιώματα του κάθε πληροφορητή, τον τρόπο ζωής και τις αναμνήσεις σε ό,τι αφορά τους χορούς και τα έθιμα του τόπου τους. Η οπτικογράφηση αποτέλεσε το σημαντικότερο εργαλείο καταγραφής των χορών. Αποτελέσματα: Αποτυπώθηκαν σημαντικές πληροφορίες για τα γλέντια στο χωριό, τους χορούς, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες χόρευαν, τι ένιωθαν την ώρα που χόρευαν, πώς χόρευαν, από πού έμαθαν να χορεύουν καθώς επίσης και για τα έθιμα του γάμου, του λογιάσματος (αρραβώνων) και τις Σήκωσες (έθιμα της Αποκριάς). Συζήτηση συμπεράσματα: Από την επεξεργασία των δεδομένων διαπιστώνεται ότι οι μεγάλοι σε ηλικία κάτοικοι των κοινοτήτων ήταν ταυτισμένοι με την παραδοσιακή κοινωνία και αναπολούσαν τα παιδικά τους χρόνια με αγάπη και νοσταλγία. Όλοι ανεξαιρέτως χαρακτηρίζουν εκείνα τα χρόνια καλύτερα από τα σημερινά. Ο αυτοσχεδιασμός είναι το κύριο χαρακτηριστικό των κυπριακών παραδοσιακών χορών. Ο μερακλής χορευτής εμπνεόταν από την περίσταση, τον χώρο και προπαντός τη μουσική (τον βιολάρη). Όλοι οι ερωτηθέντες έμαθαν τον παραδοσιακό χορό βιωματικά, παρακολουθώντας τους άλλους, έβλεπαν τους μεγαλύτερους και τους αντέγραφαν. Ήταν μέρος του πολιτισμού τους, της καθημερινότητάς τους. Από τις συνεντεύξεις αποτυπώνεται και η θέση της γυναίκας διαχρονικά.
Αριθμός αρχείου: 
Α04
Χωριά: 
Βουνί - Πάχνα

 

Κατάλογος Πληροφορητών

Αριθμός Ονοματεπώνυμο Καταγωγή Ημερ. Γέννησης Οπτικογράφηση Ηχογράφηση Φωτογραφίες
1 Νίκη Νίκου Πάχνα 1948 A04V001, -- A04F001
2 Αγάθη Κάη Πάχνα 1923 A04V001 -- A04F02
3 Πανίκος Χ’’Ευσταθίου Πάχνα 1930 A04V002 -- A04F03
4 Κούλα Συμεού Πάχνα 1954 A04V003 -- A04F04
5 Μαρίνα Αντωνίου Βουνί 1944 A04V004 -- A04F05
6 Μαριγώ Παναγή Βουνί 1947 A04V004 -- A04F06
7 Ειρήνη Μερκούρη Βουνί 1939 A04V004 -- A04F07
8 Τάκης Παρασκευά Βουνί 1945 A04V005 -- A04F08

Κατάλογος Οπτικογραφήσεων / Ηχογραφήσεων

Αριθμός Ταινίας 'Ονομα Σύντομη Περιγραφή Τόπος Καταγραφής Ημερομηνία Καταγραφής Διάρκεια
A04V001 Ομαδική Συνέντευξη Νίκης Νίκου και Αγάθης Κάη
Η Νίκη Νίκου μιλά για την αγάπη της για το χορό και αναφέρει ότι δεν γινόταν να γίνει γάμος στο χωριό και να μην χορέψει. Έκλαιγε αν δεν χόρευε. Μικρή έβλεπε τις πιο μεγάλες και τις αντίγραφε χορεύοντας μόνη της απέναντι από μια καρέκλα. Επισημαίνει τη θέση της γυναίκας στην εποχή της, αναφέροντας ότι για να δουν το παλληκάρι που τους άρεσε πήγαιναν στην εκκλησία και στους γάμους. Οι γυναίκες τότε χόρευαν μόνο στους γάμους, πάντα μετά τους άντρες. Αναφέρει ότι οι γυναίκες χόρευαν τους καρtσιλαμάδες, τον 1Ο , τον χορό της κόξας, το μαντηλούιν, τον συρτό. Τραγουδά ερωτικά δίστιχα που έλεγαν για τους αγαπητικούς τους οι κοπέλες.
Η Αγάθη Κάη θυμάται τα παιδικά της χρόνια στο χωριό και αναφέρει ότι οι γυναίκες χόρευαν μόνες τους στο σπίτι βάζοντας μουσική στο πι-κάπ. Επίσης αναφέρει ότι οι άντρες κτυπούσαν την ποΐναν (μπότα) και έκαναν «απού το καλόν καλλύττερον για να τους δουν». Μιλά για τους κυπριακούς καρτσιλαμάδες και για τους χορούς δεξιοτεχνίας, όπως το μαχαίρι, η τατσιά και το δρεπάνι.
Πάχνα 5/2/2013 15:56
A04V002 Συνέντευξη
Πανίκου Χατζηευσταθίου
Περιγράφει την ένταξη του σε χορευτικό συγκρότημα που δημιούργησαν στην Πάχνα και χόρευαν σε διάφορες εκδηλώσεις στα γειτονικά χωριά. Επισημαίνει ότι πάντα παράγγελλε το ζεϊμπέκικο στον βιολάρη για να χορέψει. Πάχνα 5/2/2013 06:23
A04V003 Συνέντευξη
Κούλας Συμεού
Η Κούλα Συμεού μιλά για τις μερακλίνες του χωριού, για τα έθιμα του γάμου. Αναφέρει ότι χόρευαν χωριστά οι γυναίκες από τους άντρες και επισημαίνει ότι οι μικρότερες έπρεπε να περιμένουν τις μεγαλύτερες να χορέψουν πρώτα και μετά να χορέψουν αυτές. Πάχνα 5/2/2013 15:48
A04V004 Ομαδική Συνέντευξη
Μαρίνας Αντωνίου, Μαριγώς Παναγή και Ειρήνης Μερκούρη
Αναφέρονται όλες στα έθιμα του γάμου στα λογιάσματα, στη θέση της γυναίκας στα διάφορα άλλα γλέντια όπως σήκωσες, απόκριες. Επίσης χορεύουν με ένα διαφορετικό τρόπο τους 2ο και 3ο αντικριστό και η απάντησή τους ήταν ότι έτσι το είδαν από τις γιαγιάδες τους. Βουνί 4/2/2013 12:00
A04V005 Συνέντευξη Τάκη Παρασκευά
Μιλά για την ιστορία του χωριού και τις ασχολίες των κατοίκων και δίνει σημαντικές πληροφορίες για τα έθιμα του γάμου. Θυμάται ότι έμαθε να χορεύει μόνος του βλέποντας τους μεγαλύτερους. Ειδική αναφορά κάνει στο Κέντρο Νεότητας , του οποίου ήταν μέλος. Βουνί 4/2/2013 12:00