Αραδίππου
Τίτλος εργασίας:
Ο παραδοσιακός χορός στην Αραδίππου
Περίληψη:
Η εργασία αυτή αποτελεί μικρο-εθνογραφική έρευνα, η οποία αποσκοπεί να διερευνήσει τον παραδοσιακό χορό στην Αραδίππου της Κύπρου. Για τη συλλογή των δεδομένων έγιναν ημιδομημένες συνεντεύξεις στις οποίες συμμετείχαν 14 πληροφορητές, 9 άντρες και 5 γυναίκες. Για τη σύγκριση των δεδομένων μεταξύ των ηλικιών οι πληροφορητές χωρίσθηκαν σε δυο ομάδες άνω και κάτω των 75 ετών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο χορός στην Αραδίππου διαφοροποιήθηκε με την πάροδο του χρόνου, όχι ως συνέπεια της φυσικής εξέλιξης, αλλά εξαιτίας διαφόρων χορογραφικών παρεμβάσεων, οι οποίες επηρέασαν την τοπική κοινωνία. Τα χορευτικά συγκροτήματα εισήγαγαν καινοτομίες που δεν συμβάδιζαν με την μέχρι τότε παράδοση από τις προηγούμενες γενιές, τις οποίες, ωστόσο, αποδέχθηκε η τοπική κοινωνία, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί σύγχυση ως προς την αυθεντικότητα των χορών. Ως εκ τούτου προκύπτουν διάφορα ερωτήματα που χρήζουν περαιτέρω έρευνας. Το κυριότερο ερώτημα είναι τί πλέον θεωρείται παραδοσιακό; Πώς οι ερευνητές και κατ’ επέκταση οι χοροδιδάσκαλοι, ως οι κυριότεροι φορείς διάσωσης, διατήρησης και διδασκαλίας των κυπριακών χορών, θα πρέπει να χειριστούν τα νέα δεδομένα που προέκυψαν από τις πάσης φύσεως παρεμβάσεις.
Αριθμός αρχείου:
Α09
Κείμενο ερευνητικής εργασίας:
Κατάλογος Πληροφορητών:
| Αριθμός | Ονοματεπώνυμο | Καταγωγή | Ηλικία (Ετών) | Οπτικογράφηση | Ηχογράφηση | Φωτογραφίες |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Γιώργος (Γιωρκής) Ξιούρουππας | Αραδίππου | 91 | A09V010 | -- | A009F001 |
| 2 | Δημήτρης Σκουρουμούνης(Μήτσιος Μπακαρής) | Αραδίππου | 88 | A09V009, A09V013 A09V003 | -- | A009F002 |
| 3 | Παντελής Σκουρουμούνης(Μπακαρής) | Αραδίππου | 85 | A09V009 A09V003 | -- | A009F003 |
| 4 | Κωσταρής Πύρκος | Αραδίππου | 80 | A09V005 | -- | A009F004 | 5 | Χριστόδουλος Πάτσαλος | Αραδίππου | 77 | A09V012 A09V003 | -- | A009F005 |
| 6 | Γιώργος Ορθοδόξου (Κόκος του Οξή) | Αραδίππου | 74 | A09V002 A09V003 | -- | A009F006 |
| 7 | Ανδρέας Λάτσιης | Αραδίππου | 69 | A09V001 A09V003 | -- | A009F007 |
| 8 | Ζαχαρίας Παπανικοδήμου | Αραδίππου | 69 | A09V004 A09V003 | -- | A009F008 |
| 9 | Σαββάκης Λάμπρου | Αραδίππου | 66 | A09V008 A09V003 | -- | A009F009 |
| 10 | Λουκία Αλαμπρίτη-Σκουρουμούνη | Αραδίππου | 83 | A09V013 | -- | A009F010 |
| 11 | Μαργαρίτα Ευθυμίου | Αραδίππου | 81 | A09V006 | -- | A009F011 |
| 12 | Θέκλα Μηνά-Αβραάμ | Αραδίππου | 78 ή 80 | A09V011 | -- | A009F012 |
| 13 | Μαρούλλα Λάτσιη | Αραδίππου | 68 | A09V007 | -- | A009F013 |
| 14 | Αθανασία (Αθασού) Παρπέρη | Αραδίππου | 67 | A09V007 | -- | A009F014 |
Κατάλογος Οπτικογραφήσεων / Ηχογραφήσεων
| Αριθμός Ταινίας | 'Ονομα | Σύντομη Περιγραφή | Τόπος Καταγραφής | Ημερομηνία Καταγραφής | Διάρκεια |
|---|---|---|---|---|---|
| Α009V010 | Γιώργος (Γιωρκής) Ξιούρουππας | Ο πληροφορητής Γιώργος (Γιωρκής) Παντελή Ξιούρουππας ήταν χορευτής και λαουτάρης. Στη συνέντευξη έκανε αναφορά για τη συμμετοχή του στους διαγωνισμούς του Κατακλυσμού στη Λάρνακα, για τη διαδικασία του διαγωνισμού και για τα βραβεία που απέσπασε. Ακολούθως, αναφέρθηκε σε καυγάδες για τη σειρά για το ποιος θα χορέψει πρώτος, για τη σειρά των χορών, για τον μπάλο και το μανέ που λίγοι τραγουδούσαν. Για το πιπέρι ανέφερε ότι οι χορευτές τριβόντουσαν στο «λαβέζι» το ολόμουζο. Ανέφερε τον κλέφτικο, που ήταν ο χορός του μασιερκού και το χορό της καντήλας τον «αραπϊέ». Ανέφερε και τους ευρωπαϊκούς χορούς σε ένα γλέντι και έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο χορό της σαρκάς. Αναφορά έκανε και στο χορό με τη ματσούκα. Ανέφερε ότι έμαθε να χορεύει στους γάμους, παρακολουθώντας τους μεγαλύτερους να χορεύουν. Ανέφερε, επίσης, πιο παλιούς χορευτές. Ανέφερε διαφοροποιήσεις στο χορό ενός Αραδιππιώτη. Μίλησε για έθιμα και φαγητά του γάμου. Μίλησε, επίσης για τους γυναικείους χορούς, καρτζιλαμάδες και συρτό. Μίλησε για το χορό στα καφενεία στο πανηγύρι του Αποστόλου Λουκά. Μίλησε, επίσης, για το αποκριάτικο έθιμο που γινόταν στην Αραδίππου, σύμφωνα με το οποίο ορισμένοι αμφιέζονταν με προβιές και κουδούνια και φοβέριζαν τον κόσμο. | Αραδίππου | 22/12/2012 | 1:14:14 |
| A009V009 | Δημήτρης Σκουρουμούνης | Ο Δημήτρης Σκουρουμούνης (Μήτσιος Μπακαρής) ήταν αυτοδίδακτος χορευτής. Χόρευε στα γλέντια των γάμων και στα καφενεία, ιδίως κατά τις μέρες του πανηγυριού του Αποστόλου Λουκά. Παρακολουθούσε τους παλιούς χορευτές και όταν έβγαζε το κοπάδι στα χωράφια για βοσκή έκανε προπόνηση. Ανέφερε ότι παλιότερα έφερναν πολύ περισσότερες φορές βιολιά παρά σήμερα. Ξεκινούσαν να χορεύουν πρώτα τους Καρτζιλαμάες, μετά τον Τραουδιστό, τον Συρτό, τον Ζεϊμπέκικο. Ανέφερε ότι μετά τον Τραουδιστό χόρευαν δεύτερο Πρώτο Καρτζιλαμά. «Παίξε μας ένα δεύτερο Πρώτο», έλεγαν στον βκιολάρη. Κάποτε χόρευαν δρεπάνι και τατσιά. Όταν τέλειωναν οι άντρες χόρευαν οι γυναίκες. Ο κάθε χορευτής πλούμιζε τους μουσικούς πριν χορέψει. Οι Παφίτες θεριστάδες που έρχονταν στην Αραδίππου για δουλειά κάποτε τραγουδούσαν και έκαναν χορευτικές κινήσεις με το δρεπάνι την ώρα που θέριζαν. Χόρευαν και τον Νικολή. Αναφέρθηκε, επίσης, στο χορό κατά το ράψιμο του κρεβατιού πριν από το γάμο. Χόρευαν μέχρι τα ξημερώματα με το φως των λουξ και του φεγγαριού. Χόρευε πρώτα ένα ζευγάρι τους χορούς που ήθελε και μετά χόρευε άλλο ζευγάρι. Ένας χορευτής μπορούσε να χορέψει, να πει τσιαττιστά και και να τραγουδήσει μανέ ή μπάλο. Προτιμούσαν να χορεύουν με τον ίδιο χορευτή. Μερικές φορές προσπαθούσε να συντονιστεί με το ζευγάρι του. Αναφέρθηκε και στους χορούς των γυναικών. Χόρευαν συνήθως στους γάμους. Χόρευαν με το ζευγάρι τους. Οι γυναίκες δεν πλούμιζαν τους μουσικούς. Πλούμιζε για αυτές ένας συγγενής τους. Έγιναν καυγάδες για το ποιος θα χορέψει πρώτος σε ένα γάμο. Ήταν συνηθισμένο σε ένα γάμο να γίνει καυγάς λόγω της μέθης. Ανέφερε και τους ευρωπαϊκούς χορούς. Χόρευε γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με συγγενή της άντρα. Στον Καλαματιανό αν χόρευαν άντρες και γυναίκες μαζί στον ίδιο κύκλο κρατούσαν μαντήλι μεταξύ τους για να μην υπάρχει σωματική επαφή. Μπορούσε να ξεχωρίσει έναν Αραδιππιώτη χορευτή από άλλους. Ο καλός χορευτής χορεύει «συσταρισμένα». «Να πατάς γερά εκεί που πατάς, να μεν σουστείς. Εχόρευκε σε ένα μάρμαρο ο καλός ο χορευτής». Διαπιστώνει διαφορές με τους σημερινούς χορευτές. Διαφωνεί με το να χορεύουν πολλοί χορευτές μαζί με τον ίδιο τρόπο, ιδίως Ζεϊμπέκικο. «Πρέπει να πάρεις τον αέρα σου στο Ζεϊμπέκικο, να δκιανεφτείς», είπε. Χόρευε για το κέφι του, αλλά και για να αρέσει στο ακροατήριο. Σε παρέμβαση της στη συνέντευξη, η σύζυγός του Λουκία Αλαμπρίτη-Σκουρουμούνη ανέφερε ότι οι κοπέλλες χόρευαν Ππάρεκλαιν. |
Αραδίππου | 29/9/12 | 1:15:06 |
| A009V009 | Παντελής Σκουρουμούνης (Μπακαρής) | Ο Παντελής Σκουρουμούνης (Μπακαρής) ήταν αυτοδίδακτος χορευτής. Ανέφερε ότι τώρα ο χορός είναι με βήματα, ενώ παλιά ο κάθε ένας είχε το τσαλίμι του. Χόρευαν την Καντήλα και τελευταίο χορό έκαναν το Πιπέριν. Χόρευαν και το χορό του Μασιερκού. Ανέφερε το έθιμο με τα μαντηλάκια που κρατούσαν μεταξύ τους οι κουμπάροι του ζευγαριού. Οι κουμπάροι έπιναν από το ίδιο ποτήρι. Στο τραγούδι ξεχώρισε τους Ξιούρουππες, οι οποίοι όπως είπε τραγουδούσαν πολύ. Ο Λευτέρης Παπαλευτέρης ήταν ο μόνος που τραγουδούσε και χόρευε ταυτόχρονα τον Ζεϊμπέκικο. Αναφέρθηκε στα μουσικά όργανα σημειώνοντας ότι και μόνο με ένα πιθκαύλι μπορούσαν να χορέψουν. Πήγε για μερικά μαθήματα στον Μασιέρα για να μάθει ευρωπαϊκούς χορούς. Για το χορό σήμερα είπε ότι είναι διαφορετικός και ότι «τωρά είναι με βήματα ούλλα». | Αραδίππου | 29/9/12 | 1:15:06 |
| A009V006 | Κωσταρής Πύρκος | Οι Αραδιππιώτες γλεντούσαν πολύ και ήταν από τους καλύτερους χορευτές της Κύπρου. Στον Κατακλυσμό της Λάρνακας όλα τα πρωτεία τα έπαιρναν οι Αραδιππιώτες. Χόρευαν κυρίως στα γλέντια των γάμων. Συνήθως, χόρευαν όταν γινόντουσαν 20 χρονών. Μικρότεροι δεν χόρευαν. Έμαθε να χορεύει «διά της πείρας», όπως ανέφερε. «Έκλεβα τσιαλίμι από άλλους, εσυγύριζα το λλίο, άλλασσα λλίο τη φάτσα του». Χόρευαν στο καφενείο του μαστρε-Χαμπή. Χόρευε τον Καροτσέρη. «Ο Καροτσέρης ήταν το φόρτε μου. Θέλει πόδκια τζαι σιέρκα τζαι γληοράδα. Ο καθένας έκαμνε τα τσιαλίμια που ήξερε. Μπορούσες να κάτσεις 40 φορές». Χόρευε και το πιπέρι, το οποίο και περιγράφει με λεπτομέρεια. «Ηταν χορός απολαυστικός, γελοίος, πασανάκατος», ανέφερε. | Αραδίππου | 6/5/2013 | 16:00 |
| A09V012 | Χριστόδουλος Πάτσαλος | Ο Χριστόδουλος Πάτσαλος έζησε για πολλά χρόνια στην Αγγλία και επαναπατρίστηκε πριν 17 χρόνια. Ανέφερε ότι όταν έφευγε ένας Αραδιππιώτης για την ξενιτιά έκαναν «μεγάλο καρκασιαλλίκι». Οι Ξιούρουππες γύριζαν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούσαν πριν να ξενιτευτούν. Οι Αραδιππιώτες χόρευαν στους γάμους, στα καφενεία, στο πανηγύρι του Αποστόλου Λουκά, σε φιλοξενίες επισήμων και σε γλέντια για αποχαιρετισμό αγαπημένων προσώπων που θα ξενιτεύονταν. Τα μουσικά όργανα ήταν το βιολί, το λαούτο και το πιθκαύλι. Γνωστοί μουσικοί ήταν οι μαστρε-Αντωνής και Στεφανής βιολί και Γιωρκής Ξιούρουππας και Παυλής του Κορταντά λαούτο. Αναφέρθηκε στο έθιμο της συνοδείας του ζευγαριού από τους κουμπάρους κρατώντας μαντηλάκι. Αναφέρθηκε εκτενώς στη Σούστα, κατά την οποία δύο χορευτές κρατούσαν μαντήλι και χόρευαν ένας ένας κάνοντας καθίσματα και κτυπήματα. Περιέγραψε με λεπτομέρεια το χορό του Μασιερκού ή Τσιάμικο και το Πιπέριν, κατά το οποίο οι χορευτές έτριβαν το σώμα τους σε μουζωμένο καζάνι. Για τους γυναικείους χορούς αναφέρθηκε στον Καλαματιανό και στους ευρωπαϊκούς χορούς. Συγκρίνοντας τους παλιούς χορευτές με τους σημερινούς ανέφερε ότι οι σημερινοί δεν έχουν δικαίωμα στον αυθυρμητισμό | Αραδίππου | 2/5/2013 | |
| A009V002 | Γιώργος Ορθοδόξου (Κόκος του Οξή) | O Γιώργος Ορθοδόξου (Κόκος του Οξή) αναφέρεται στους χώρους που γίνονταν διασκεδάσεις με βιολί, λαούτο και χορούς. Κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο τραγούδι, στα τσιαττιστά, στο μπάλο και στους μανέδες. Αναφέρει ότι οι Αραδιππιώτες με την παρέα τους τραγουδούσαν και μέσα στους δρόμους. Αναφέρει έθιμα του γάμου. Αναφέρεται και στην ανταλλαγή μαντηλιών μεταξύ κουμπάρων και κουμέρων του ζευγαριού την ώρα του μυστηρίου του γάμου, έθιμο που δεν παρατηρείται σε άλλες περιοχές. Αναφέρεται στους χορούς και στη σειρά με την οποία χορεύονταν στο γλέντι του γάμου. Ο ίδιος χόρευε όταν ήταν σε μεγάλο κέφι το χορό της καντήλας. Χόρευε και το χορό του μασιερκού, τον οποίο και περιγράφει με λεπτομέρεια. Χόρευε, επίσης και Καροτσέρη (σούστα) κρατώντας μαντήλι με το ζευγάρι του. Αναφέρεται στο πιπέρι και στο ότι οι χορευτές που συμμετείχαν γίνονταν «ολόμουζοι», επειδή τρίβονταν σε μαυρισμένο μαγειρικό σκεύος. Για τις γυναίκες αναφέρει ότι χόρευαν καρτζιλαμάες και τανγκό. Αναφέρει, επίσης, το κράτημα της φούστας από τις γυναίκες όταν χόρευαν καρτζιλαμά. Ο ίδιος ήταν αυτοδίδακτος χορευτής. Χόρευε όπως τους προγενέστερους του χορευτές. Διαπιστώνει διαφορές στον τρόπο που χορεύουν οι νεότεροι σήμερα. Έμαθε από τον πατέρα του να τραγουδά. Στο τέλος της συνέντευξης τραγουδά μανέ κι άλλα τραγούδια. | Αραδίππου | 22/4/2013 | 1:06:20 |
| A009V001 | Ανδρέας Κυριάκου (Λάτσιης) | Ο Ανδρέας Κυριάκου Λάτσιης μιλά για το πως έμαθε να χορεύει, για τη συμμετοχή του στο παγκύπριο συγκρότημα της ΕΔΟΝ με χοροδιδάσκαλο τον Γρηγόρη Ασσιώτη και την πρώτη επαφή του με τη χορογραφία. Αναφέρεται στη δημιουργία των πρώτων χορευτικών συγκροτημάτων και την εισαγωγή της χορογραφίας στην Αραδίππου. Αναφέρεται, επίσης, στη διαφοροποίηση του αραδιππιώτικου βήματος στον 1ο αντρικό καρτζιλαμά, στους αντρικούς χορούς στην Αραδίππου, στη σειρά των χορών, στο πλούμισμα. Συγκρίνει προγενέστερους χορευτές με χορευτές της γενιάς του και επίσης συγκρίνει χορευτές της δικής του γενιάς με νεότερους χορευτές. Αναφέρεται στους γυναικείους χορούς, στα μουσικά όργανα βιολί, λαούτο, ταμπουτσιά, τα κουτάλια και το πιθκιαύλι. Κάνει αναφορά στη διαφοροποίηση του αραδιππιώτικου ύφους σε σχέση με άλλες περιοχές, στα χαρακτηριστικά του καλού χορευτή, στους διαγωνισμούς χορού του Κατακλυσμού στη Λάρνακα και το πώς επηρέαζαν τους χορευτές. Αναφέρει, τέλος, τους ευρωπαϊκούς χορούς στο γλέντι και τα αισθήματα που νιώθει όταν χορεύει. | Αραδίππου | 1/10/2012 | 1:25:48 |
| A009V004 | Ζαχαρίας Παπανικοδήμου | Ο Ζαχαρίας Παπανικοδήμου διετέλεσε χορευτής και χοροδιδάσκαλος στην ΟΜΟΝΟΙΑ Αραδίππου. Διετέλεσε για χρόνια πρόεδρος του Πολιτιστικού Ομίλου που οργανώθηκε αργότερα στην ΟΜΟΝΟΙΑ και παίζει ταμπουτσιά. Παρακολουθούσε τους παλιούς χορευτές στα γλέντια των γάμων και μετά προσπαθούσε να τους αντιγράψει. Μάθαινε φιγούρες στις πρόβες του χορευτικού συγκροτήματος και επινοούσε και δικές του φιγούρες. Βίωσε την περίοδο κατά την οποία η χορογραφία εισήχθη στην Αραδίππου από τα χορευτικά συγκροτήματα. Το 1962 ήταν μέλος ομάδας, η οποία χόρεψε προς τιμήν της πριγκίπισσας της Ελλάδας κατά την επίσκεψή της στην Κύπρο. Δήλωσε ότι παρουσίασαν χορογραφημένους χορούς μόνο άντρες και ενθουσίασαν το κοινό που τους παρακολούθησε. Δήλωσε ότι στα γλέντια η πιο συνηθισμένη σειρά παρουσίασης των χορών ήταν οι Καρτζιηλαμάες, τα τσιαττιστά, ο Συρτός και το Ζεϊμπέκικο. Για τις γυναίκες ανέφερε ότι κυρίως χόρευαν οι μεγαλύτερες σε ηλικία. Ανέφερε το χορό του τραπεζιού, κατά τον οποίο ο χορευτής σε κατάσταση μέθης ή έντονου κεφιού δάγκωνε το τραπέζι του και χόρευε με αυτό. Για το χορό με το Μασιέρι ανέφερε ότι οι χορευτές που το χόρευαν αναπαριστούσαν σφαγή ζώου. Ανέφερε ότι στην Αραδίππου τραγουδούσαν πολύ. Περπατούσαν παρέες παρέες στους δρόμους του χωριού και τραγουδούσαν. | Αραδίππου | 25/4/2013 | 01:35:32 |
| A009V008 | Σαββάκης Λάμπρου | Ο Σαββάκης Λάμπρου είναι βιολιστής και χορευτής. Ξεκίνησε να παίζει βιολί το 1958. Έζησε για σαράντα δύο χρόνια στην Αγγλία (1964-2006), όπου συμμετείχε σε πολλές εκδηλώσεις των Κυπρίων στο Birmingham τόσο ως μουσικός όσο και ως χορευτής. Ανέφερε ότι οι Αραδιππιώτες χόρευαν στα πανηγύρια, στον Κατακλυσμό, στους γάμους. Πολλές φορές, ανέφερε ότι, όταν μια παρέα έμπαινε σε κέφι φώναζαν τους μουσικούς για να παίξουν. Έκανε εκτενή αναφορά στο έθιμο του Αράπη στις Αποκριές στην Αραδίππου, κατά το οποίο ο Αράπης ήταν άντρας ντυμένος βοσκός και ένας άλλος άντρας ντυνόταν αρκούδα και κρεμμούσε καμπανέλια πάνω του. Ανέφερε ότι ορισμένοι χορευτές ήθελαν συγκεκριμένες μελωδίες για να χορέψουν Συρτό ή Ζεϊμπέκικο. Ανέφερε το χορό του Νικολή και το χορό της Σαρκάς, κατά τον οποίο όλοι χόρευαν ζευγάρι με γυναίκα και κάποιος χόρευε κρατώντας μια σκούπα. Σημείωσε, επίσης, ότι οι μουσικοί ήταν αυτοί που καθόριζαν με ποια σειρά θα χορέψουν τα ζευγάρια των αντρών. Ήταν προσβολή για ένα χορευτή αν δεν πλούμιζε τους μουσικούς. Ανέφερε ότι παρόλο τον ανταγωνιστικό χαρακτήρα των Καρτζιηλαμάων, μεταξύ των χορευτών, ιδίως αν αυτοί ήταν φίλοι ή κουμπάροι, υπήρχε «φιλική άμιλλα», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε. Έμαθε να χορεύει από τον πατέρα του και στη συνέχεια εντάχθηκε στο χορευτικό συγκρότημα της ΕΔΟΝ, όπου χόρευαν τις χορογραφίες του Γρηγόρη Ασσιώτη. Έκανε εκτενή αναφορά στα έθιμα του γάμου και στο γεγονός ότι όταν οι καλεσμένοι χαιρετούσαν το ζευγάρι, ακολούθως έμπαιναν στο σπίτι τους για να δουν την προίκα. Αναφέρθηκε στους γυναικείους χορούς και στον τρόπο που χόρευαν. Αναφέρθηκε, επίσης, στους διαγωνισμούς του Κατακλυσμού. Συγκρίνοντας τη μουσική σήμερα με παλιότερα ανέφερε ότι παλιότερα η μουσική των χορών ήταν πιο αργή. | Αραδίππου | 21/12/2012 | 01:43:53 |
| A009V013 | Λουκία Αλαμπρίτη-Σκουρουμούνη | [Στη συνέντευξη παρών ήταν και ο σύζυγός της, Δημήτρης Σκουρουμούνης (Μήτσιος Μπακαρής), ο οποίος έκανε ορισμένες παρεμβάσεις.] Ανέφερε ότι οι γυναίκες χόρευαν για να γίνει «κατάνυξη» στο γλέντι του γάμου. Χόρευαν μόνο στους γάμους. Οι γυναίκες χόρευαν Συρτό, Καλαματιανό, Καρτζιλαμάες και ευρωπαϊκά. Ανέφερε, επίσης, ότι στον Καρτζιηλαμά οι γυναίκες κρατούσαν το φουστάνι τους. Ανέφερε ότι ο Καστράππης της Παναγιωτούς δίδασκε ευρωπαϊκούς χορούς στο χοροδιδασκαλείο (μια δίχωρη κάμαρη). Έκανε εκτενή αναφορά για το Πιπέρι με το «μουζωμένο χαρτζιή». Ονόμασε γυναίκες που χόρευαν. Αναφέρθηκε στο ύφος της όταν χόρευε. Ανέφερε, επίσης, ότι πλούμιζε και η ίδια τους μουσικούς όταν χόρευε κάποιος συγγενής ή κουμπάρος της. | Αραδίππου | 22/4/2013 | 00:32:20 |
| A009V006 | Μαργαρίτα Ευθυμίου | Το τραγούδι ήταν πολύ σημαντικό για τους Αραδιππιώτες. Οι γυναίκες τραγουδούσαν στες Σούσες. Οι άντρες τραγουδούσαν ακόμα και μέσα στους δρόμους. Χόρευαν πολύ στους γάμους και στο πανηγύρι του Αποστόλου Λουκά. Έκανε αναφορά στα έθιμα από τις ετοιμασίες του γάμου, στο ράψιμο του κρεβατιού και την παρασκευή των φαγητών. Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο κράτημα του μαντηλιού από τους κουμπάρους όταν οι νεόνυμφοι έβγαιναν από την εκκλησία. Οι γυναίκες χόρευαν ευρωπαϊκά, καρτζιηλαμάες και Καλαματιανό. Χόρευαν και το κρεβάτι, αμέσως μετά που το έραβαν. Έκανε, επίσης, αναφορά για το πώς βαφόταν η νύφη κατά το στόλισμά της πριν το μυστήριο του γάμου. | Αραδίππου | 20/4/2013 | 00:34:13 |
| A009V011 | Θέκλα Μηνά-Αβραάμ | Η πληροφορήτρια ανέφερε ότι οι Αραδιππιώτες γλεντούσαν στους γάμους, στα χαρτώματα, στες σούσες, στο πανηγύρι του Αποστόλου Λουκά. Ανέφερε τον Γιωρκή του Καστράππη, ο οποίος της έμαθε να χορεύει ευρωπαϊκά. Οι κοπέλες χόρευαν καλαματιανό. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι μετά από κάθε γύρο η πρώτη κοπέλα πήγαινε τελευταία. Ανέφερε ότι σε γάμο το 1953 ένας χορευτής χόρεψε την τατσιά. Οι άντρες χόρευαν και το Πιπέρι με το χαρτζιή. Περιέγραψε τα έθιμα του κρεβατιού, του στολίσματος της νύφης και μίλησε για το κράτημα των μαντιλιών από τους κουμπάρους κατά την έξοδο των νεόνυμφων από την εκκλησία. Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις μαείρενες και στα φαγητά και γλυκά του γάμου. Ανέφερε και το χορό του αντροΰνου, κατά τον οποίο οι παρευρισκόμενοι κρεμμούσαν χαρτονομίσματα στο ζευγάρι. | Αραδίππου | 8/5/2013 | 00:41:48 |
| A009V007 | Μαρούλλα Λάτσιη και Αθανασία (Αθασού) Παρπέρη | Ομαδική συνέντευξη Μαρούλλας Λάτσης και Αθανασίας Παρπέρπη. Η Μαρούλλα Λάτση είναι γυναίκα του πρωτοχορευτή Αντρέα Κυριάκου Λάτσιη. Ανέφερε ότι οι Αραδιππιώτες χόρευαν σε γάμους, πανηγύρια και βαφτίσεις. Ξεχώρισε τον Παπάλευτερη σε γέντι βάφτισης να τραγουδά τη Γενοβέφα, χορεύοντας Ζεϊμπέκικο. Διδάχτηκε ελληνικούς χορούς στο σχολείο. Χόρευε στους γάμους και τραγουδούσε. Αργότερα διδάχτηκε μικτούς χορογραφημένους χορούς στο συγκρότημα της ΕΔΟΝ στην Αραδίππου. Η ίδια ανέφερε ότι σε μερικούς γάμους χόρεψε την τατσιά και ζεϊμπέκικο. Ο πατέρας της χόρευε το μαχαίρι. Ανέφερε ότι οι περισσότερες γυναίκες χόρευαν ευρωπαϊκά στους γάμους. Η Αθανασία (Αθανασού) Παρπέρη διδάχτηκε ελληνικούς χορούς στο σχολείο και αργότερα στο συγκρότημα της ΕΔΟΝ στην Αραδίππου. Χόρευε με το συγρότημα στη συντεχνία και σε εκδηλώσεις για την 1η Μαΐου. |
Αραδίππου | 2/2/2013 | 01:16:33 |
| A009V003 | Γλέντι στην Αραδίππου | Χορευτικό γλέντι που διοργανώθηκε στο σωματείο της Ομόνοιας Αραδίππου και χορεύουν οι Αντρέας Λάτσιης, Σαββάκης Λάμπρου, Μήτσος και Παντελής Μπάκαρης, Κόκος του Οξή και Ζαχαρίας Παπανικοδήμου. | Αραδίππου | 5/2013 | 01:02:19 |
